کد مطلب:28534 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:120
«امّا بعد؛ به راستی كه خداوند، بخشنده مهربان و عزیزِ صاحب انتقام است. گذشت و آمرزش خود را برای اهل طاعت نهاده، و عذاب و كیفرش را برای كسی كه نافرمانی كند و دستورش را مخالفت نماید و در دین، بدعت گذارَد. صالحان با رحمت او مدد یافتند. ای اهل بصره! خداوند، مرا بر شما قدرت بخشید و شما را به خاطر رفتارتان تسلیم كرد. پس مبادا به كارهایی مانند كارهای گذشته باز گردید؛ چرا كه شما نخستین كسانی بودید كه پیكار و اختلاف را آغاز كردید و حقّ و انصاف را كنار نهادید».[1]. 2297.الجمل- به نقل از حارث بن سریع-: چون امیرمؤمنان بر مردم بصره پیروز شد و آنچه را در لشكرگاه دشمن بود، تقسیم كرد، به سخنرانی در میان آنان ایستاد و خداوند را ستود و ثنا گفت و بر پیامبر او درود فرستاد و فرمود: «ای مردم! به راستی كه خداوندعز وجل دارای رحمت گسترده و آمرزش همیشگی برای اهل طاعت است و چنین مقدّر كرده كه كیفر و عِقابش برای گناهكاران باشد. ای مردم بصره! ای اهالی شهرِ برآمده از آب! و ای سربازان زن! و ای پیروان چارپا! [ همین كه آن حیوانْ ]صدا كرد، پاسخ گفتید و چون پِی شد، عقب نشستید. مغزتان كوچك است و پیمانتان پراكنده، و دینتان دورویی است، و شما فاسقانی از دین به در رفته اید. ای اهل بصره! شما بدترینِ آفریدگانِ خداوندید. زمین شما به آب، نزدیك است و از آسمان، دور.سبُك مغزید و پست آرزو.شمشیرهایتان را بیرون كشیدید و خونتان را ریختید و با پیشوایتان مخالفت كردید.پس شما خوراكِ خورنده هایید و شكار درندگان، كه آتش برای شما ذخیره شده و ننگ برای شما فخر گشته است. ای مردم بصره! بیعت مرا شكستید و دشمنانم را علیه من پشتیبانی كردید.اینك ای بصریان! چه گمان دارید؟».[2]. 2298.الأخبار الطوال: علی علیه السلام وارد بصره شد و به مسجد بزرگ شهر، در آمد.مردم، نزد او گِرد آمدند. بر فراز منبر شد، خداوند را ستود و ثنا گفت و بر پیامبرصلی الله علیه وآله درود فرستاد.سپس فرمود: «امّا بعد؛ به راستی كه خداوند، دارای رحمتی گسترده و كیفری دردناك است.ای بصریان! نسبت به من، چه گمان دارید؟ ای لشكریان زن! و ای پیروان چارپا! [ آن حیوانْ] صدا كرد و شما پیكار كردید، و [ چون ]پِی شد، گریختید.خُلق و خوی شما بچّه گانه است، و پیمان شما تفرقه، و آبتان تلخ. زمینتان به آبْ، نزدیك است و از آسمان، دور.به خدا سوگند، روزی بر این [ شهر] خواهد گذشت كه جز كنگره مسجدها مانند سینه كشتی در دریا چیزِ دیگری دیده نشود. به خانه های خود بازگردید». آن گاه از منبر، پایین آمد و به لشكرگاه خود بازگشت.[3]. 2299.امام علی علیه السلام- در نكوهش مردم بصره، پس از جنگ جمل-: شما سربازان زن و پیروان چارپا بودید.صدا كرد، پاسخ گفتید، و پِی شد، پس فرار كردید. خلق و خوی شما بچّه گانه است، و پیمان شما تفرقه، و دینتان دورویی، و آب شما تلخ. آن كه در میان شما به سر بَرَد، به كیفر گناهش گرفتار آید، و آن كه شما را ترك گوید، مشمول آمرزش پروردگار شود.گویی مسجد شما را می بینم كه چون سینه كشتی ای است كه خداوند، بر آن از هر سو عذاب فرستاده، و هركه در آن است، غرق شده است.[4]. 2300.معجم البلدان: در گزارشی آمده است كه كه چون علی علیه السلام از جنگ جملْ فراغت یافت، وارد بصره شد و به مسجد جامع در آمد. سپس بر منبر رفت و خداوند را سپاس و ثنا گفت و بر پیامبرصلی الله علیه وآله درود فرستاد.آن گاه فرمود: «امّا بعد؛ به راستی كه خداوند، دارای رحمت گسترده است. گمان شما چیست، ای بصریان؟ ای اهل شوره زار و ای اهل شهر غرق شده، كه سه بار با مردمش در آب فرو رفته است و بار چهارم آن نیز با خداست!ای لشكریان زن!». آن گاه، حوادث پیشین آن را بر شمرد و فرمود: «به خانه های خود بازگردید و از خداوند و پیشوای خویش، اطاعت كنید». علی علیه السلام از بصره بیرون رفت تا به سرزمین «مربد» رسید.نگاهی به آن انداخت و فرمود: «سپاسْ خداوندی را كه مرا از بدْ خاك ترینِ سرزمین ها و زود آوارشونده ترینِ آنها بیرون بُرد».[5].
2296.الجمل: چون امیرمؤمنان، نامه های پیروزی را نوشت، در میان مردم به سخنرانی برخاست و خداوند متعال را حمد كرد و بر او ثنا گفت و بر محمّد و خاندانش درود فرستاد. سپس فرمود: